Paraatheid politie moet beter

Een demonstratie tegen de coronamaatregelen leidde op 19 november 2021 in Rotterdam tot heftige rellen. Collega’s voelden zich zelfs genoodzaakt hun vuurwapen te gebruiken. De impact daarvan is nog steeds voelbaar. Tijdens dergelijke excessen zien we dat onder de demonstranten zich mensen mengen die goed georganiseerd en voorbereid lijken. Ze beschikken over extreem zware explosieven, zoeken de confrontatie en kunnen zich met behulp van sociale media snel verzamelen. Om het politieoptreden tegen deze achtergrond veiliger en effectiever te maken, liet de korpsleiding afgelopen jaar een onderzoek uitvoeren door wetenschappers Henk Ferwerda en Jaap Timmer. “Wij wilden onderzocht hebben of we aanvullende middelen nodig hebben om de veranderende omstandigheden veilig het hoofd te bieden’, vertelt Frank Paauw, portefeuillehouder Conflict- en Crisisbeheersing. ‘Eventuele uitbreiding van geweldsmiddelen moet natuurlijk zeer zorgvuldig worden gewogen.’ Extra middelen De standaard bewapening van een reguliere agent bestaat momenteel uit een bus pepperspray, een uitschuifbare wapenstok en een dienstpistool. De ME’er naast de uitschuifbare wapenstok een vaste lange wapenstok. De ME kan daarbij ook beschikken over hondengeleiders met surveillancehonden, ME’ers te paard, waterwerpers en traangasgranaten. Frank: ‘Maar het overgrote merendeel van de ME-commandanten vraagt om extra middelen. Zij ervaren een gat tussen de huidige bewapening en uiteindelijk het vuurwapen. Ik kan me hun wens goed voorstellen.’ Al in 2018 is in opdracht van de politie uitgezocht welke less than lethal weapons in aanmerking zouden komen en wat hun toegevoegde waarde zou zijn. Het betrof twee soorten luchtdrukwapens die niet penetrerende projectielen verschieten. Meer specifiek: rubberen kogels, beanbags of verfpatronen die de doelwitten met een kleur markeren. De conclusie luidde dat de voordelen van dergelijke middelen niet opwogen tegen de nadelen, onder meer de veiligheidsrisico’s. Bovendien gaf het geweld waarmee de politie destijds werd geconfronteerd geen aanleiding voor uitbreiding van de beschikbare geweldsmiddelen, aldus de onderzoekers. Veranderde omstandigheden ‘Maar omdat collega’s ervaren dat de intensiteit en gerichtheid van het tegen hen gericht geweld in korte tijd sterk verhevigd is, vroegen we Ferwerda en Timmer te onderzoeken of deze veranderde omstandigheden aanleiding geven tot een andere conclusie’, zegt Frank. ‘De politie wordt door een deel van de bevolking niet meer gezien als neutrale instantie, maar is zelf partij geworden bij rellen en demonstraties. Het is de vraag of de beschikbare middelen nog volstaan bij de uitoefening van onze taak.’