Betaalverzoekfraude met ruim 75% afgenomen bij Marktplaats

Met als doel het aantal gevallen van betaalverzoekfraude via dit handelsplatform terugdringen en nieuwe slachtoffers voorkomen. Het krachten bundelen bleek succesvol; het aantal gevallen van betaalverzoekfraude is in twee jaar (januari 2021 t/m december 2022) met 76,5% afgenomen.

Sylvia Laurensse van het cybercrimeteam van de politie in Limburg, besloot daarop samen met het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting van de politie, contact te leggen met Marktplaats. 'Bij het cybercrimeteam doen we niet alleen aan opsporing, maar zetten we ook stevig in op het voorkomen en verstoren van het criminele proces. Een belangrijk onderdeel van die laatste twee aspecten is de samenwerking met het bedrijfsleven. We kunnen cybercriminaliteit namelijk niet alleen bestrijden. Door het sluiten van slimme allianties willen we voorkomen en verstoren dat cybercriminelen slachtoffers weten te maken. Voor ons was het dan ook een logische stap om bij het signaleren van een stijging van het fenomeen betaalverzoekfraude via het handelsplatform Marktplaats contact te leggen met deze partij.'

Gijs van der Linden van het Landelijk Meldpunt Internetoplichting geeft aan dat er altijd nieuwe fenomenen blijven ontstaan. 'Als die zich voordoen kijken we samen met betrokken partijen welke interventies hierbij het beste passen.'

Inzet van Marktplaats

'Marktplaats wil consumenten en ondernemers een vertrouwde omgeving bieden voor online handel. De aanpak van criminaliteit op het platform heeft daarom continu de aandacht. Dat doen we onder andere door gebruikers te beschermen met technische maatregelen, ze bewust te maken en door dergelijke samenwerking met de politie justitie, toezichthouders en belangenverenigingen', vertelt Maaike Veeling, woordvoerder van Marktplaats. 'De politie deelde informatie over betaalverzoekfraude met ons en vulde dat aan met relevante inzichten in het oplichtingsproces van deze nieuwe vorm van cybercrime waarmee we aan de slag konden.'

Wat opviel in de analyse van het team was dat veel oplichters het eerste contact leggen door te reageren op een advertentie via de chatfunctie van Marktplaats, maar met een excuus het gesprek verplaatsen naar andere berichtenapps zoals WhatsApp. Hierdoor werd het voor het platform onmogelijk om vanaf dat moment nog in te grijpen. De oplichter stuurt het nep-betaalverzoek via WhatsApp en opereert zo buiten de veilige omgeving van het handelsplatform.

Technische maatregelen en tips

'Naar aanleiding van de inzichten van het team hebben wij onder andere technische maatregelen doorgevoerd op het platform, waardoor bijvoorbeeld telefoonnummers van particuliere gebruikers niet langer automatisch zichtbaar werden bij plaatsing van een nieuwe advertentie', vertelt Veeling. 'Gebruikers van het platform moeten nu bewust kiezen om het telefoonnummer zichtbaar te maken en hierbij verplicht een voorlichtingstekst over deze vorm van fraude doorlopen. Daarnaast hebben wij via gebruikersemails en notificaties miljoenen gebruikers voorgelicht over deze vorm van fraude. Voor de inhoud van deze campagne hebben we wederom nauw samengewerkt met het team. Alle belangrijke tips en zijn te vinden op de speciale pagina over betaalverzoekfraude.'

Aangifte doen loont

Met deze ontwikkeling en verbeteringen, is de samenwerking tussen Marktplaats en de politie nog niet ten einde gekomen. Er wordt al ruim tien jaar door het Landelijk Meldpunt Internet Oplichting van de politie in samenwerking met Marktplaats continu onderzocht hoe fraude via handelsplatformen nog verder teruggebracht kan worden.